Monumenten verduurzamen

De eigenaars van een gemeentelijk monument uit 1881 op de Koepoortsweg zijn aan het verduurzamen. Het huis maakt onderdeel uit van de historische bebouwing langs de Koepoortsweg. De eigenaars vielen voor de historische sfeer van o.a. de prachtige plafonds, maar het huis ‘was zo lek als een mandje’. Zij vertellen graag over hun ervaring bij de maatregelen die zij genomen hebben.

De eigenaars hebben het pand in 2006 gekocht. Het huis bestond uit on-geïsoleerde enkelsteens buitenmuren met een on-geïsoleerd dak en de ramen waren nog gevuld met enkel glas.  ‘Voor het behoud van monumenten wil je ook dat ze bewoonbaar blijven, daarom is het belangrijk om mee te gaan met de tijd en te verduurzamen waar dat kan’.
Daarbij werd het huis te klein voor het gezin van vijf. Daarom besloten de eigenaren vorig jaar om het huis te verbouwen én meteen volledig te verduurzamen.

Welke verduurzamingsmaatregelen zijn uitgevoerd?  
‘We hebben de balkenvloer vervangen door schuimbeton. De enkelsteense muren zijn geïsoleerd met voorzetwanden. Het dak is van buitenaf geïsoleerd met dikke isolatieplaten. De dakkapel aan de voorzijde is ook volledig geïsoleerd. De aanbouw is volledig geïsoleerd. En we proberen zoveel mogelijk van het gas af te gaan. Daarom is er vloerverwarming aangebracht, koken we op inductie en willen we in de toekomst een hybride warmtepomp. Als er weer budget is willen we ook zonnepanelen op de aanbouw achter laten plaatsen. Al het glas in de voorgevel is vervangen voor fineo vacuümglas. Dit is het eerste monument in Hoorn waar vacuümglas is toegepast.’
Vacuümglas is heel dun en heeft de hoogt mogelijke isolatiewaarde vergelijkbaar aan HR+++ glas. Dankzij de dunheid kon dit glas geplaatst worden in de historische raamkozijnen. In dit geval was dit de beste en mooiste oplossing. Omdat de ramen zijn voorzien van binnen-luiken was een binnen-voorzetraam niet goed mogelijk.
Welke tips hebben jullie voor andere monumenteigenaren?
‘Neem contact op met de gemeente en vraag door! Als monumenteigenaar zie je soms door de bomen het bos niet meer. Bedenk daarom heel goed zelf wat je wilt en neem contact op met de gemeente. Nodig de erfgoedmedewerkers uit om langs te komen. Het is daarbij heel belangrijk dat je doorvraagt want er kan vaak meer dan gedacht.’

Maak gebruik van subsidies! 
‘Probeer van zoveel mogelijk subsidies gebruik te maken, zoals de ISDE subsidie en de SVN Duurzaamheidslening. Op de website duurzaam.hoorn.nl/monumenten vind je veel informatie. ‘Het is belangrijk om vooraf goed de voorwaarden voor de subsidies door te nemen. Houdt ook alle maatregelen die je uitvoert bij en maak overal foto’s van! Dit is veel werk maar hier pluk je later wel de vruchten van. Zo kun je altijd aantonen dat je bijvoorbeeld het juiste materiaal hebt gebruikt.’

Vraag alles aan in één vergunning 
‘Zorg dat je een vergunning aanvraagt voor jouw complete verduurzamingsplan en eventueel tegelijk ook andere verbouwingen. Hiermee voorkom je dubbele kosten.’

Waar liep je tegenaan?
De eigenaars hebben zelf het sloopwerk gedaan: ‘We hebben alle hoekjes van het huis gezien.’ Tijdens de sloopwerkzaamheden kwamen houten tussenwanden achter gipsplaten tevoorschijn. De houten wanden zijn geschilderd met een jugendstil motief en horen bij het monument. Daarom moeten de wanden blijven zitten. Ook de houten paneeldeuren moeten blijven zitten. Dit zijn twee cosmetische dingen waar we tegenaan liepen bij de verbouwing, wij hadden de muren liever weggehaald en de deuren ergens anders herplaatst.’

Hebben jullie alles kunnen bereiken qua verduurzaming wat je wilde?
Alle verduurzamingswensen zijn uitgekomen voor dit monument. ‘Waar er 10 jaar geleden bijna niks mocht van monumentenzorg, kan er nu gelukkig een heleboel.’